Stowarzyszenie Polskich Obrońców Ojczyzny

Smutny fakt, że tylko znikoma ilość Polaków mieszkających w Edmontonie, należy do którejkolwiek z miejscowych, polskich organizacji, każe nam złączyć się w ogólnej, wiosennej kampanii werbowania nowych członków.

Jeśli Rodaku drogi, miałeś zaszczyt zbrojnie walczyć za swą Ojczyznę, albo w jakikolwiek inny sposób przyczyniłeś się do przywrócenia Jej niepodległości, wtedy w Stowarzyszeniu Polskich Obrońców Ojczyzny zwanych krótko Weteranami, znajdziesz towarzyszy broni i niedoli żołnierskiej, znajdziesz, których tak jak Ciebie, złączyło z Polską cierpienie, ofiara i krew.

Nasze stowarzyszenie nie chce być wyróżnione przed innymi butnymi organizacjami polskimi w Edmontonie, ale nie chce również być pomijane albowiem sprawie polskiej w okresie swego prawie 20-letniego istnienia, przysłużyło się znacznie. Oto kilka najważniejszych dat z historii naszego Stowarzyszenia;

Dnia 13-ego lutego 1938 roku odbyło się pierwsze, organizacyjne zebranie z 80-cioma obecnymi.

Dwa miesiące później 11 kwietnia Stowarzyszenie zostało zarejestrowane i jego statut zatwierdzony został przez władze prowincjalne Alberty. Podanie o zatwierdzenie organizacji pod nazwą „ Polish Veterans Association”, „Stowarzyszenie Polskich Obrońców Ojczyzny” złożyli i podpisali p. Roman Hauptman, Ludwik Szczebak, J. Bajek, Józef Kozior i Walter Rice.

W pierwszym roku swego istnienia Stowarzyszenie przesłało około $2,000 do kraju, do Ministerstwa Obrony Narodowej oraz dla powodzian.

Wybuch 2-giej wojny światowej powołał pod broń pod polskimi sztandarami 17 członków naszego Stowarzyszenia, z których 3 poległo na polu chwały.

W latach wojny organizacja nasza poprzez Zjednocznie Zrzeszen Polskich w Kanadzie wysyłała do Londynu dla żołnierzy polskich pieniądze, paczki i papierosy. Radosne chwile przeżywaliśmy w maju 1945 roku, gdy gościliśmy między nami Generała Kazimierza Sosnkowskiego, naczelnego dowódcę polskich sił zbrojnych w czasie najazdu niemieckiego. On właśnie dokonał uroczystego wręczenia sztandaru, poświęconego poprzednio przez księdza proboszcza M.P. Kałużnego.

Po skończonej wojnie Weterani wraz z Towarzystwem Polsko Kanadyjskim witali pierwszych żołnierzy –imigrantów, którzy przyjechali do Edmontonu, aby znaleść pracę i dach nad głową. Po tym w każdym roku Stowarzyszenie Polskich Weteranów starało się i stara aż do chwili obecnej współpracować z innymi organizacjami polskimi w urządzaniu akademii narodowych i występów polskich na terenie Edmontonu.

Ponieważ jedyna poprzednio sala Towarzystwa Polsko kanadyjskiego okazała się za mała na wszystkie potrzeby Polonii edmontońskiej Weterani trzy lata temu zdecydowali się na kupno własnej Sali, która wraz z mieszkańcami oraz drugą parcelą kosztowała $26,500. Był to krok odważny i wymagał wielkiego wysiłki ze strony członków Stowarzyszenia, aby sprostać finansowo tej inicjatywie. Oprócz dobrowolnych ofiar składanych na ten cel, koszta zakupu i utrzymania Sali pokrywały również dochody z różnych imprez, czy pikników.  Dzięki jednak wspólnemu wysiłkowi dziś sala jest już w większej części spłacona a pozostałe $8,000 długu mamy nadzieję uregulować jak najprędzej, licząc w tym również na poparcie Rodaków.

Pragniemy, aby nasza sala uczęszczana była przez wszystkich Polaków, aby pomogła społeczeństwu polskiemu zbierać się i pracować dla wspólnego dobra.  Cieszymy się, że mogliśmy w każdą sobotę oddać ją do dyspozycji Szkoły Polskiej oraz w każdą drugą niedzielę udostępnić Katolickiemu Kołu Młodzieży Polskiej (CYO) na ich zebrania. Mamy zaś nadzieję, że w najbliższej przyszłości wspólnymi siłami i majątkami postawić w Edmontonie jeden wielki Dom Polski, godny naszych wysiłków, w którym organizacja czy grupa polska znalazłaby wygodne pomieszczenie.

Dnia 13-go maja b.r. Weterani razem z Kombatantami urządzają wspólnie na Sali Weteranów o godzinie 3-ej po południu akademię z okazji rocznicy śmierci marszałka Józefa Piłsudzkiego a w niedzielę, dnia 1-go lipca odbędzie się pierwszy piknik Stowarzyszenia.

Oto krótko przedstawione osiągnięcia i kłopoty Stowarzyszenia Polskich Obrońców Ojczyzny. Jeżęli więc Rodaku Drogi, masz dobrą wolę służenia sprawie polskiej, możesz to również uczynić wpisując się na listę członków naszego Stowarzyszenia. Cel jego został określony 3-cim artykułem Statutu Stowarzyszenia:

  1. Złączenie weteranów z wojen, w których Polska brała udział i tych, którzy w przyszłości będą zamieszkiwać Prowincję Albertę.
  2. Pielęgnowanie tradycji historycznych Armii Polskiej i zaznajamianie z nimi członków Stowarzyszenia i polskiej narodowości.
  3. Zacieśnianie stosunków koleżeńskich między byłymi żołnierzami polskimi i współpracą Weteranów Armii Polskiej z Weteranami Armii Kanadyjskiej.
  4. Działalność kulturalno-oświatową miedzy Polakami i zaszczepienie ducha patriotycznego i miłości do kraju rodzinnego.
  5. Rozbudzenie i powiększanie ducha patriotycznego względem Kanady

Zarząd Stowarzyszenia Polskich Obrońców Ojczyzny

Źródło: Biuletyn Organizacji Polskich w Edmontonie 3 V 1956