Ks. Tadeusz Nagengast

Wielki społecznik i patriota ks. Tadeusz Nagengast
(1919-1989)

Ksiądz Tadeusz jak go najczęściej nazywano urodził się 3 listopada 1919 roku w miejscowości Bystrzek w poznańskim, a wychował się w Brodnicy na Pomorzu. Głęboko religijni rodzice ukierunkowali jego młode lata sprawami kościoła i natchnęli wiarą w Boga.

Po zdaniu matury wstępuje w roku 1938 do Seminarium Duchownego w Gnieźnie gdzie kończy naukę filozofii. W roku 1939 przenosi się na studia teologiczne do Poznania. Niestety nie na długo, bo wybuch wojny przerywa jego plany. Z domu dziadków w Śremie zostaje wywieziony na roboty do Niemiec a później zostaje zesłany do obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen. W tym samym czasie za działalność patriotyczną uwięzieni zostali w obozach koncentracyjnych jego rodzice i bracia.

Wyzwolony w 1945 roku przez wojska amerykańskie, próbuje dostać się do polskiego Seminarium Duchownego w Paryżu, zostaje jednak skierowany przez biskupa J. Gawlinę do Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie na studia teologiczne. W roku 1948 powraca do Polski i z rąk ordynariusza ks. Arcybiskupa W. Dymka, otrzymuje w katedrze poznańskiej święcenia kapłańskie. Po krótkim urlopie spędzonym z rodziną w domu dziadków w Śremie, powraca do Rzymu. Tu kończy studia, otrzymuje złoty medal papieski a w roku 1952 uzyskuje doktorat. Nosił się z zamiarem powrotu do Polski, ale nie uzyskuje zezwolenia, w zamian ks. biskup Józef Gawlina kieruje go na osiem lat do Edmonton.

Przybywa tu w styczniu 1953 roku i obejmuje katedrę profesora teologii dogmatycznej w Seminarium Duchownym. Początkowo wykłady prowadzi po łacinie.

W dniu 21 lutego 1953 roku ks. Tadeusz obejmuje dodatkowo funkcję asystenta ks. proboszcza M. Kałużnego w polskiej parafii w Edmonton, gdzie prowadzi chór kościelny. Jako niestrudzony społecznik w tym samym czasie dużo pracy poświęca miejscowej Polonii. Od samego początku szczególną troską otoczył dzieci i młodzież. Pobudza do życia Koło Młodzieży Katolickiej, organizuje drużyny harcerskie, polską szkołę gdzie dzieci uczyły się języka polskiego a także geografii, historii i religii.  Urządza jasełka, przedstawienia teatralne i obchody narodowe, co wpływa na podniesienie poziomu polskiej kultury oraz pielęgnowania tradycji. W roku 1954 obok Józefa Leśniewicza i Juliusza Buskiego ks. Tadeusz organizuje pierwszy obóz harcerski dla 35 uczestników nad jeziorem Flat Lake w okolicy St. Paul. Ma także olbrzymi wkład w zorganizowanie pierwszego kursu języka polskiego na Uniwersytecie w Edmonton.

Pomaga w duszpasterstwie polskim i jest głęboko zaangażowanym w budowę nowego kościoła polskiego im Matki Boskiej Różańcowej a także budowę nowego Domu Polskiego. Dzięki jego naturalnej charyzmie, oddaniu dla polskiej sprawy i wybitnemu talentowi zjednywania ludzi, organizuje szereg imprez i przedstawień, których dochód przeznaczony był na urzeczywistnienie tych wielkich i kosztownych projektów, które będą służyły kolejnym pokoleniom polonii edmontońskiej.

Ks. Tadeusz był również bardzo aktywny w Kongresie Polonii Kanadyjskiej okręg Alberta gdzie pełnił funkcję honorowego wiceprezesa i sekretarza.

W latach 1960-65 ks. Tadeusz zostaje kapelanem Armii Kanadyjskiej na dalekiej północy a następnie zostaje skierowany do archidiecezji Winnipeg. Początkowo zostaje duszpasterzem w Roblin a w roku 1970 w Dauphin. Tu, w okresie 13 lat ks. Nagengast zdołał odmienić oblicze wspólnoty św. Wiatora, bo włączył świeckich katolików w czynną służbę parafialną, usprawnił liturgię i katechizację, a świątyni nadał bardziej odpowiedni wystrój. W tym samym czasie sprawował urząd dziekana i członka Senatu Kapłanów.

W roku 1973 ks. Tadeusz obchodził srebrny jubileusz kapłaństwa w gronie parafian z udziałem ks. kardynała G. Flahiffa i swego współtowarzysza na studiach w Rzymie ks. kardynała W. Rubina. Tu w Dauphin przeżył pierwszy atak serca, który podciął jego energiczną żywotność.

W roku 1983 ks. Nagengast przejął duszpasterstwo w małej wspólnocie przy parafii św. Anny w Winnipeg. I tu również brał czynny udział w życiu polonijnym, jako delegat Stowarzyszenia Księży Polskich przy Kongresie Polonii i członek Towarzystwa Przyjaciół KUL-u.

Stosunek ks. Tadeusza do kapłanów, przyjaciół i wszystkich ludzi był zawsze przychylny i szlachetny. Kochał piękno i sztukę. W bardzo znamienny sposób uwydatniał ewangeliczne błogosławieństwo w zastosowaniu do kapłańskiego życia. Zwłaszcza błogosławieństwo w królestwie niebieskim dla tych, którzy cierpią prześladowania dla sprawiedliwości.  Osobiste zamiłowania ks. Tadeusza miały swoją specyfikę. Lubił rozmyślanie, lekturę, spacer oraz przebywanie z naturą. Gości lubił przyjmować w swojej pięknej łodzi nawet wtedy, gdy spoczywała w jego ogrodzie.

Ks. Tadeusz Nagengast zmarł 29 stycznia 1989 roku w Winnipeg i został pochowany na cmentarzu Świętego Ducha w Winnipeg. W czasie uroczystości pogrzebowych, polonię z Edmonton reprezentowali ks. Władysław Karciarz OMI i ks. Jan Sajewicz.

Opis zdjęć:

  1. Ks. Tadeusz Nagengast
  2. Klasa średnia (grupa starsza) w czasie lekcji języka polskiego, lekcję prowadzi Ks. Tadeusz Nagengast