Józef Płachciński – Kawaler Orderu Virtuti Militari (1914 – 2009)
Biografia
Józef Płachciński urodził się 15 marca 1914 roku z ojca Jana i matki Agnieszki z domu Bis, w Nisku niewielkim miasteczku rolniczo urzędniczym pod zaborem austriackim. Ojciec jego był urzędnikiem państwowym a mama zajmowała się domem, rodziną i gospodarstwem.
Po ukończeniu 4 klas szkoły podstawowej przeszedł do gimnazjum, które ukończył w roku 1933. Rok później ukończył Kurs Podchorążych Piechoty z praktykami w 51 pułku piechoty w Brzeżanach. W latach 1934-35 mieszkał u rodziców w Nisku i dorywczo pracował w biurze na budowie Huty Stalowa Wola. W roku 1935/36 studiował na uniwersytecie w Poznaniu. Jesienią 1936 roku przeniósł się na wydział prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W roku akademickim 1938/39 ukończył trzy lata studiów prawniczych i rozpoczął prace w Państwowej Fabryce Olejów Mineralnych w Drohobyczu.
W 1939 roku ożenił się z Gizelą Palmi i zamieszkał w Borysławiu.
W przededniu wybuchu wojny 28 sierpnia 1939 roku rozpoczął służbę wojskową w batalionie 6, Pułku Strzelców Podhalańskich w Drohobyczu, gdzie wkrótce objął funkcję dowódcy plutonu. 8-go września wraz ze swoim garnizonem wymaszerował do Sambora. Przez kilkanaście pierwszych dni września tułał się z grupą rozproszonych żołnierzy pod bombami i ciągłym obstrzałem niemieckich samolotów pośród zgliszczy płonących gospodarstw. Z powodu głodu i braku broni powrócił do domu. Po krótkim odpoczynku dołączył do swojego garnizonu w Stanisławowie, gdzie zastała go wiadomość o wkroczeniu wojsk radzieckich do Polski. Dowódca garnizonu wydał rozkaz marszu do granicy węgierskiej. Po przekroczeniu granicy wraz z innymi został zmuszony do oddania swojego karabinu i internowany w obozie Nagycenk na Węgrzech. Po siedmiu miesiącach 24 kwietnia 1940 roku wraz z kilkoma kolegami udaje mu się uciec do Jugosławii. Dnia 15 maja, wypływając ze Splitu na greckim statku Patris przedostaje się do Bejrutu. Po przejściu badań lekarskich, weryfikacji stopnia melduje się w dowództwie Brygady Strzelców Karpackich w Homs w Syrii. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski nadając Brygadzie nazwę „Karpacka” i polecając jej szkolenie i wyposażenie, jako jednostki górskiej, przewidywał jej użycie na Bałkanach. W programie codziennych zajęć było szkolenie, nauka wewnętrznej służby czy prace porządkowe. Początkowo brygada była pod dowództwem francuskim, ale po upadku Francji w czerwcu 1940 roku przeszła pod dowództwo brytyjskie. W transportach przybywali nowi żołnierze-ochotnicy uwolnieni z rosyjskich łagrów. Pod dowództwem brytyjskim, wyszkolona Brygada Karpacka przeniosła się do nowego miejsca w Palestynie i przyjęła nową nazwę: Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. W dniu 19 sierpnia 1941 roku na pokładach kontrtorpedowców, Brygada przybyła do Egiptu i dalej do Libijskiego portu, Tobruku, gdzie otworzyła pierwszy ogień na nieprzyjaciela 22 sierpnia.
Wraz z napływem z Rosji wojska i uchodźców, powstały na Środkowym Wschodzie nowe jednostki polskie, które potrzebowały kard dowódczych i instruktorskich. Dnia 17 kwietnia 1942 roku Józef Płachciński został powołany na instruktora Szkoły Podchorażych Piechoty w Al Amiriyah w Egipcie mającej kształcić przyszłych dowódców i instruktorów. Rok później, w 1943 roku, z rozkazu Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego, został mianowany podporucznikiem, a w grudniu tegoż roku podczas kampanii włoskiej, walczył w bitwie pod Monte Cassino
jako dowódca plutonu i zastępca dowódcy 2 Kompanii.
Za udział w bitwie o Ankonę we Włoszech, został odznaczony Krzyżem Walecznych i awansowany na stopień porucznika. Wiosną 1945 roku brał udział w działaniach o zdobycie Bolonii i miasta Imola, za co w dniu 10 czerwca 1945 roku z rąk gen. Władysława Andersa otrzymał Srebrny Krzyż Virtuti Militari V klasy.
Na zdobyciu Bolonii zakończyły się działania bojowe 2. Korpusu w kampanii włoskiej w II wojnie światowej. Polskie oddziały obejmowały służbę wartowniczą na lotniskach, składach paliw, magazynach żywnościowych itp. Józef Płachciński pełnił służbę wartowniczą na lotnisku Jessi, jednocześnie w dalszym ciągu prowadził intensywne działania szkoleniowe.
Tuż przed wyjazdem z Włoch do Anglii w sierpniu 1946, po siedmiu latach rozłąki dołączyła do niego żona Gizela. W obozie Pipes Wood Józef spotkał ks. Edwina Malaka odjeżdżającego do Edmonton w Kanadzie. Ksiądz przyrzekł pomóc mu w wyjeździe do Kanady i dotrzymał słowa. Latem 1948 roku rodzina Płachcińskich miała wszystkie wymagane dokumenty na emigrację do Kanady. Józef Płachciński został zdemobilizowany w dniu 5 listopada 1948 roku a w dwa dni później, bo 7 listopada razem z żoną i synkiem Januszem na statku Aquitania z portu Southampton opuścił Anglię.
Po dwunastu dniach burzliwej podróży po Atlantyku wysiadł w Halifax a po kolejnych 4 nocach i 3 dniach podróży pociągiem na zachód, w dniu 22 listopada 1948 roku przyjechał do Edmontonu. Sponsorami rodziny Płachcińskich byli Katarzyna i Łukasz Halva z drugiego pokolenia polskich emigrantów (1897) spod Jarosławia w Galicji, nadzwyczaj dobrzy, uczynni i szlachetni ludzie.
Po wojnie Józef Płachciński należał między innymi do Związku Tobrukczyków z Zarządem Głównym w Londynie i przez 9 lat był jej przedstawicielem na Kanadę. Gdy w 1994 roku złodzieje w Libii zdewastowali 132 groby poległych w Tobruku kolegów, podjął zbiórkę pieniężną i wysłał ponad $1000 na odnowienie grobów.
W roku 1964 z powodu rodzinnych konfliktów wraz z rodziną przenosi się do Polski. Wraca jednak po trzech latach do Kanady i do końca życia z drugą żoną Kirą mieszka w Edmonton.
Przez wiele lat należał do Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Edmonton, gdzie otrzymał Złotą odznakę Honorową, Krzyż Kombatancki oraz liczne inne odznaczenia kombatanckie. W dniu 8 maja 2000 roku awansowany został do stopnia majora.
Józef Płachciński jest autorem wydanej w Polsce książki „Z Niska na Monte Cassino”, która zawiera bogaty zbiór fotografii dokumentujących okres młodzieńczy a także tułaczkę żołnierską autora w czasie nawałnicy wojennej. Od roku 2008, kiedy promował swoją książkę w Polsce został utytułowany Honorowym Obywatelem Miasta i Gminy Nisko.
Józef Płachciński zmarł 13 maja 2009 roku w wieku 95 lat a prochy jego zostały pochowane w rodzinnym mieście Nisko w Polsce.
Opis zdjęć:
- Józef Płachciński
- Nisko, z kolegami w „kaczym dole” Józef Płachciński czwarty z lewej
- Po wygranym meczu między KS Sokół – Czuwaj 6:1, Józef Płachciński trzeci od lewej około 1935
- Szkoła Podchorążych 1934, Józef Płachciński w ostatnim rzędzie w środku
- Pamiątka z Węgier 1940
- Nagycenk, Węgry od lewej Zygmunt Pile (zginął pod Monte Cassino), Władziu Godzisz, Józef Płachciński i podchorąży Lisowski 1940
- Palestyna latem 1940, od lewej Władek Frydrych, nn, Józef Płachciński i Staszek Frydrych (wszyscy z Borysławia)
- Od lewej Rysio Honl, Józef Płachciński i Wacuś Pekalski, Palestyna 1940/41
- Na tle piramidy i Sfinksa, Egipt 1941
- Wśród arabskich dzieci
- DSK, 3.Brygada SK, 1.Batalion SK, ppr. S. Maniak, d-ca kompanii por. Józef Płachciński, z-ca d-cy kom por. W. Lausz, i szef kompanii sierż. K. Rożankowski, Włochy 1946
- Promocja książki, Polska 2007
- Józef Płachciński
- Legitymacja gimnazjalna 1932/33
- Legitymacja odznaki Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich
- Legitymacja odznaki Krzyża Kampanii Wrześniowej
- Legitymacja odznaki Krzyża Walecznych