Bronisław (Bruno) Marczak (1923-2014)
Biografia
Bronisław Marczak syn Mikołaja i Antoniny z domu Słobodzian urodził się 22 lutego 1923 roku we wsi Koszyńce koło Tarnówka, województwo Tarnopolskie na dawnych polskich Kresach Wschodnich. Dzieciństwo i młode lata upływały mu spokojnie w rodzinnym gronie. Tak było do wybuchu II wojny światowej, kiedy Polska została zaatakowana najpierw przez hitlerowskie Niemcy, a potem, 17 września 1939 roku przez
sowiecką Rosję. Bronek z rodziną znaleźli się pod okupacją Sowietów. Zaczęły się aresztowania i wywózki do niewolniczej pracy na Syberii i do innych części Stalinowskiego imperium. Bronek z rodzicami został wywieziony w drugiej wywózce 15 marca 1940 roku do Kazachstanu, do niewolniczej pracy w kołchozie. W strasznych warunkach i przy
morderczej pracy doczekał się wybuchu wojny między Sowietami a Niemcami. Doczekał się również w 1941 roku tak zwanej “amnestii” za niepopełnione winy, którą Stalin udzielił byłym zesłańcom i łagiernikom na podstawie umowy Sikorski-Majski. Umowa ta pozwalała na utworzenie armii polskiej na terenie Związku Sowieckiego
do walki z niemieckim najeźdźcą. Bronek przydzielony zostaje do 10 dywizji tworzącej się armii polskiej pod dowództwem gen. Władysława Andersa w Ługowaja. Ale nie pozostaje długo w Rosji. Generał Anders decyduje się na wyprowadzenie wycieńczonego polskiego wojska i ich
rodzin przez Morze Kaspijskie do Persji znajdującej się w strefie brytyjskiej. Było to jedyne możliwe rozwiązanie dla wojska i osób cywilnych, gdyż ze strony sowieckiej brak było zaopatrzenia, umundurowania i broni, a byli zesłańcy i ich rodziny byli wycieńczeni
i chorzy. Pierwsze odziały wojska przechodzą z Persji (Iranu) do Palestyny, gdzie z żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, wsławionych w walkach w północnej Afryce oraz z oddziałów przybyłych z Rosji powstaje w dniu 3 maja 1942 roku 3-cia Dywizja Strzelców Karpackich. Bronek dostaje przydział do 4-go Batalionu, 2-giej
Brygady, 3-ciej Dywizji Strzelców Karpackich. Dywizja przechodzi kompletne przeszkolenie i dostaje zadanie obrony pól naftowych w północnym Iraku. Bronek wraz ze swoim batalionem przebywa w okolicach Mosulu i Kirkuku. Po dalszym przeszkoleniu przechodzi do Egiptu, a następnie w grudniu 1943r. z wojskiem polskim
płynie statkiem przez Morze Śródziemne do Taranto we Włoszech.
Tam Bronek bierze udział w całej kampanii włoskiej, począwszy od odcinka nad rzeką Sangro, następnie w walkach o Monte Cassino, w akcji wzdłuż Adriatyku, do zdobycia Bolonii i zakończenia działań we Włoszech. Koniec wojny w maju 1944r. nie oznaczał dla Bronka możliwości powrotu i zamieszkania w Polsce. Dawne Kresy wschodnie, a w tym i Tarnopol dostały się pod panowanie sowieckie. Bronek, podobnie jak i jego koledzy wybrali pozostanie na obczyźnie. Gdy rząd kanadyjski zaoferował przyjęcie 5 tysięcy byłych żołnierzy na dwuletni kontrakt do pracy na farmie, Bronek zgłasza się na wyjazd do Kanady. Pierwszym transportem przez Atlantyk w grupie 1961 kolegów przybywa 11 listopada 1946 r. na statku “Sea Robin” do Halifaxu. Stamtąd pociągiem przez niemal całą Kanadę dociera do Alberty i tu pracuje na farmie, aby wywiązać się z przyjętego kontraktu.
Po dwóch latach podejmuje pracę w Imperial Oil.
Tutaj poznaje Helenę Szelewicką, z którą zawiera związek małżeński w Mayerthorpe w dniu 26 października 1946r. Młoda para przenosi się wkrótce do Edmonton i tu przychodzą na świat córki Karen i Lorraine.
Bronek wstępuje do Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK), koła nr.6 w Edmonton jak również zostaje członkiem do Koła Karpatczyków w Londynie. Bierze czynny udział w życiu Polonii Edmontońskiej, zawsze chętny do pomocy, gdzie pomoc jest potrzebna, popierając finansowo działalność polonijną. Bronek był wierny przysiędze żołnierskiej służenia Bogu i Ojczyźnie i takim został do końca swoich dni. Za wierną służbę odznaczony był wieloma odznaczeniami brytyjskimi i polskimi oraz SPK. Przyznane medale brytyjskie to: gwiazda 1939-1945, gwiazda Italii,
medal obrony 1939-1945, medal wojny 1939-45. Medale polskie: brązowy krzyż zasługi z mieczami, krzyż Monte Cassino Nr. 9162, oraz medal armii. Odszedł od nas 1-go września 2014 roku w 75 rocznicę wybuchu II wojny światowej.
Cześć Jego pamięci!
Opisy zdjęć:
1- Bronisław Marczak 1942
2- Bronek (pierwszy od lewej) z kolegą w Damaszku (Syria) 20.04.1942
3- Bronek (pierwszy od lewej) z kolegami w Egipcie 1942
4- Bronek w Granarolo, okolice Bolonii, Włochy 3.05.1945
5- Bronek (pierwszy od lewej) prowadzi czołg Granarolo, Włochy 1945
6- Prawo jazdy Bronka dla pojazdów wojskowych
7- Legitymacja Krzyża Monte Cassino
8- Medale i odznaczenia Bronisława Marczaka
9- Zdjecie ślubne Heleny i Bronisława Marczak, Edmonton 26.10.1948
10- 25 rocznica ślubu państwa Marczak: od lewej, tylny rząd: rodzice Bronisława i rodzice Heleny. Od lewej siedzą przy stole córka Karen, Bronisław, Helena, i córka Lorraine
11- Bronisław Marczak w otoczeniu wnuków i prawnuków, Edmonton 2007r.
Tekst: Władysław Szwender Sr.
Edycja internetowa: Zofia Kamela
Zdjęcia i dokumenty dostarczyła p. Helena Marczak, wdowa po ś.p. Bronisławie